Političko javno mnjenje u Crnoj Gori septembar 2025.

U Crnoj Gori zabilježen je opšti pad povjerenja građana u državne institucije, više od polovine njih navodi problem partijskog zapošljavanja kao najveću brigu, skoro 40 odsto Vladu doživljava kao nestabilnu, dok većina ističe nezadovoljstvo životnim standardom.

To je saopšteno na pres konferenciji povodom predstavljanja rezultata istraživanja „Političko javno mnjenje u Crnoj Gori 2025. godine“.

Direktorica CEDEM-a Nevenka Vuksanović kazala je da je istraživanje sprovedeno na reprezentativnom uzorku od oko 1.006 ispitanika u periodu od 25. septembra do 6. oktobra ove godine.

„Na pitanje da li se Crna Gora kreće u pravom ili pogrešnom pravcu, 36 odsto građana smatra da se država kreće pravim putem, dok veći broj ispitanika, njih 38 odsto, vjeruje da se kreće pogrešnim putem. Trendovi pokazuju da je u maju 2023. godine 38,1 odsto građana izjavilo da se država kreće pravim putem, dok je u prethodnoj godini taj procenat iznosio 34,6 odsto“, navela je Vuksanović. 

Ukazala je da je više od 40 odsto građana izrazilo je nezadovoljstvo učinkom Vlade, dok ih manje od 40 odsto smatra da je rad Vlade zadovoljavajući. 

„Rezultati pokazuju da građani generalno ne ocjenjuju političare visoko, pri čemu niko od ispitanih političara nije premašio prosječnu ocjenu 3 na skali od 1 do 5. Najbolje ocjene dobili su: Milojko Spajić (2.56), Jakov Milatović (2.49), Milan Knežević (2.39), Milo Đukanović (2.37), Danijel Živković (2.26), Andrija Mandić(2.18), Aleksa Bečić (2.13), Dritan Abazović (2.03)…“, rekla je Vuksanović. 

Kazala je da su ovi političari istovremeno zabilježili značajan broj niskih ocjena kad je u pitanju udio najveće ocjene. 

Vuksanović je pojasnila da se u udijelu najveće ocjene CEDEM bavi vrstom poređenja u odnosu na prošlogodišnje mjerenje.

„Vidimo da imamo uporedne podatke, a sa druge strane je prikazana i procentualna razlika, kako bismo vidjeli kome je ta ocjena porasla ili pala. Milo Đukanoviću je porasla za nekih 2,2%, Milanu Kneževiću je u padu za 3,6%, Danijelu Živkoviću u padu za 1,2%, Milojku Spajiću u padu za 7,1%, Jakovu Milatoviću u padu za 9%, Aleksi Bečiću za 2%, i Dritanu za 1,0%“, kazala je Vuksanović. 

Predstavljajući podatke koji se odnose na povjerenje u institucije, Vuksanović je kazala da građani imaju najveće povjerenje u obrazovni i zdravstveni sistem, dok policija, sudstvo i tužilaštvo bilježe pad povjerenja. 

„Srpska pravoslavna crkva doživjela je manji pad, a vojska Crne Gore bilježi porast povjerenja. Trendovi pokazuju opšti pad povjerenja u državne institucije, dok obrazovanje i zdravstvo ostaju stabilni i u blagom porastu“, navela je Vuksanović. 

Prema njenim riječima, istraživanje je pokazalo da oko 36 odsto građana smatra da je povećanje plata i penzija pozitivno uticalo na životni standard, dok 30 odsto vjeruje da je rast cijena poništio efekte povećanja. 

„Nekih 25 odsto građana smatra da je životni standard pogoršan, dok 8 odsto nije dalo odgovor“, kazala je Vuksanović. 

Ukazala je da građani najviše povjerenje imaju u Ministarstvo zdravstva i Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija, dok ostala ministarstva bilježe niži rejting.

„U hipotetičkom scenariju parlamentarnih izbora, građani bi glasali za: DPS – 25,8%, „Za Budućnost Crne Gore“ – 23,5%, PES – 20,3%, Demokrate– 8.2%, Bošnjačku stranka – 5%, ES – 5%, URA-u – 3,6%- Trendovi pokazuju pad podrške za PES (sa 29% u 2023. na oko 20% ove godine) i Demokrate, dok URA bilježi rast u odnosu na 2023. godinu“, kazala je Vuksanović. 

Istakla je da građani Crne Gore ističu četiri glavna unutrašnja politička prioriteta: povećanje životnog standarda i nova radna mjesta, njih 75.2 odsto, borbu za jačanje nezavisnih institucija 22.2 odsto, borbu protiv kriminala i korupcije 13.3 odsto i rješavanje međunacionalnih odnosa 14.6 odsto. 

„Skoro polovina građana fokusirana je prvenstveno na životni standard, dok demokratija zauzima treće mjesto, a međunacionalni odnosi četvrto“, kazala je Vuksanović. 

Prema njenim riječima, istraživanje je pokazalo da su u razgovoru sa građanima primarno istaknuti zahtjevi za povećanjem plata i penzija, dok su istovremeno građani iskazali zabrinutost za ekonomsku nestabilnost i rast cijena, što su ocijenili kao najveće probleme u svom svakodnevnom životu.

„Među drugim prioritetima građana su evropski put Crne Gore, borba protiv korupcije i kriminala, otvaranje novih radnih mjesta, unapređenje međuetničkih odnosa, efikasnost rada sudova i tužilaštva, dolazak stranih investicija te borba protiv partijskog zapošljavanja“, navela je Vuksanović. 

Pojasnila je da je životni standard ono što najviše zanima građane. 

„Posebno se ističe zabrinutost zbog inflacije i rasta cijena, što je u direktnoj korelaciji sa potrebom za povećanjem plata i penzija“, navela je Vuksanović.

Iako se prethodnih godina ekonomska pitanja činila dominantnim, kako je kazala, rezultati pokazuju da građani, njih 50.5 odsto, sada sve više ističu problem partijskog zapošljavanja, koje je ocijenjeno kao najveći trend u društvu, te se pojavljuje kao ključna briga građana, uz ekonomsku nestabilnost i revanšizmu prema političkim neistomišljenicima. 

Vuksanović je kazala da na pitanje kako bi danas ocijenili stanje u odnosu na vrijeme kada je DPS bio na vlasti, 24.1 odsto građana smatra da je manje više isto kao kad je DPS bio na vlasti, 22.1 odsto da je danas malo bolje, a 18.9 odsto da je danas značajno bolje nego akd je DPS bio na vlasti. 

Ukazala je da je percepcija stabilnosti Vlade Milojka podijeljena. 

„Vladu kao stabilnu ocjenjuje samo 29% građana, dok 26,3% smatra da Vlada nije stabilna. Za veoma nestabilnu Vladu smatra je 16,7%, a veoma stabilnom samo 8%. Čak 20% ispitanika nije moglo da ocijeni stanje. Ukupno, skoro 40% građana Vladu doživljava kao nestabilnu, dok oko 30% ima pozitivan stav o njenoj stabilnosti“, kazala je Vuksanović. 

Kada je riječ o podršci rekonstrukciji vlade, Vuksanović je kazala da najveći dio građana nema stav – 37%. 

„Oni koji podržavaju rekonstrukciju čine 35,9%, dok je protiv 27,2%. Građani prije preferiraju stabilnost nego promjene koje ne uključuju izbore,” pojasnila Vuksanović, naglašavajući da većina ispitanika ne želi izlazak na nove izbore.

Na pitanje o održavanju vanrednih parlamentarnih izbora, Vuksanović je kazala da 35% građana smatra da su potrebni, 38% da nisu potrebni, dok 6% nije moglo da procijeni. 

„Poređenje sa prošlogodišnjim rezultatima pokazuje stabilan trend nezainteresovanosti i odsustva jasno formiranih stavova među građanima“, navela je Vuksanović. 

Prema njenim riječima, istraživanje je obuhvatilo i percepciju utjecaja različitih aktera na politiku Crne Gore. 

„Skoro 50% građana smatra da Srpska pravoslavna crkva ima uticaj na političke prilike, dok 21,6% nema stav. Što se tiče Srbije, 30% ispitanika smatra da vlast u toj zemlji ima veliki utjecaj, 28.7% smatra da nema uticaj, a 20.7% da je uticaj precijenjen“, rekla je Vuksanović. 

Govoreći o istorijskim temama, Vuksanović je kazala da su građani u većini prepoznali partizane kao borce protiv fašizma (37,9%), dok 30,6% nije imalo stav. 

„Ostali odgovori bili su da su borci protiv fašizma bili i jedni i drugi (14%), da nijedni (8,8%) ili četnici (8,7%)“, dodala je Vuksanović. 

Ona je kazala da su građane pitali i za stav povodom podizanja spomenika Pavlu Đurišiću. 

„Protiv podizanja spomenika je skoro 40% građana, 25,3% smatra da to nije važno, 13,5% podržava inicijativu, dok gotovo 22% nema stav. Reakciju države na ovo pitanje više od 50% ispitanika nije ocijenilo, dok je protiv državne akcije 27,3%, a 20.4% podržava akciju države“, kazala je Vuksanović. 

Projektna koordinatorka CEDEM-a Milena Ranitović kazala je da prema istraživanju 71,3% građana podržava članstvo Crne Gore u EU, dok 17,5% smatra da Crna Gora ne treba da bude članica EU, a 11,3% ispitanika nema određeno mišljenje. 

„Kada se razmatraju samo građani koji imaju jasno definisan stav, rezultati pokazuju da bi u slučaju referenduma čak 80.3% podržalo članstvo Crne Gore u EU“, navela je Ranitović. 

Ukazala je da je u martu 2024. godine zabilježena najveća podrška članstvu u EU, a da je sada primijećen pad od oko 7%. 

„Uzroci ovakvih promjena još uvijek se analiziraju, pri čemu se razmatraju novi politički pristupi i globalna geopolitička dešavanja“, kazala je Ranitović. 

Govoreći o članstvu Crne Gore u NATO-u, Ranitović je ukazala da je podrška trenutno 42%, što predstavlja pad u odnosu na prethodnu godinu, kada je iznosila 49,5%.

„Istovremeno, broj građana koji smatraju da Crna Gora ne treba biti članica NATO-a povećan je sa 30,7%. Ovi rezultati ukazuju na polarizovane stavove među građanima: ili snažnu podršku članstvu u NATO-u ili izraženo protivljenje“, pojasnila je Ranitović. 

Govoreći o podacima koji se odnose na stavove građana prema međunarodnim akterima, Ranitović je kazača da najveći broj ispitanika i dalje smatra da se Crna Gora treba oslanjati na Evropsku uniju, dok su sledeći po važnosti Srbija, Sjedinjene Američke Države, Rusija i Kina. 

„Ukupna podrška oslanjanju Crne Gore na EU iznosi oko 40%, što pokazuje pad od nešto više od 10% u odnosu na prethodna istraživanja. Takođe, opao je značaj svih ostalih međunarodnih aktera“, kazala je Ranitović. 

Prema njenim riječima, istraživanje je pokazalo da 47,3% ispitanika i dalje podržava zapadni kurs Crne Gore, dok 30,6% zagovara mješovitu orijentaciju koja uključuje i saradnju sa Srbijom i susjednim državama. 

„Nezavisnu orijentaciju podržava 18,8%, a 3,3% ispitanika nema jasno definisan stav. U odnosu na mart 2024. godine, zabilježen je pad zapadne orijentacije sa 50,3% i porast nezapadnih stavova za oko 5%“, navela je Ranitović. 

Kazala je da je primijećen porast građana koji smatraju da je Rusija izvršila agresiju na Ukrajinu za oko 3%, dok je smanjen broj ispitanika koji nema stav. 

„Takođe, određeni broj građana smatra da je rat djelimično odbrana Rusije od širenja NATO-a, što pokazuje kompleksnost percepcije međunarodnih događaja među građanima Crne Gore.  Kada se ispita percepcija krivice za sukob, 27,6% građana smatra da je najveća odgovornost na Rusiji, 27.6%, 24.2% navodi Ameriku i NATO, dok 19,7% smatra da su svi akteri krivi. Manji procenat odgovara da su krivi Ukrajina i Vladimir Zelenski (11,5%), a 17% ispitanika nema stav“, rekla je Ranitović. 

Pojasnila je da ovi rezultati sugerišu da građani Crne Gore najviše pažnje posvećuju unutrašnjim pitanjima, ali i da postoji određeni stepen apolitičnosti ili nezainteresovanosti za međunarodna dešavanja.