Istorijat
Centar za demokratiju i ljudska prava (CEDEM) osnovan 1997. godine i registrovan kod Ministarstva pravde Republike Crne Gore 15. jula 1998. godine kao neprofitna asocijacija građana sa ciljem da doprinese jačanju civilnog društva i demokratizaciji u cjelini odnosno da utiče na tranzicioni proces u Crnoj Gori.
Misija CEDEM-a je unapređivanje procesa demokratizacije i podizanje svijesti o važnosti pravilne i uspješne demokratske tranzicije uz istraživanje, analiziranje i praćenje relevantnih društveno-političkih tema.
Vizija organizacije je doprinošenje Crnoj Gori kao snažnoj participativnoj demokratiji integrisanoj u Evropsku uniju i potpuno posvećenoj evropskim vrijednostima.
Prvi direktor bio je prof. dr Srđan Darmanović, ujedno jedan od osnivača, dok je od 2004. do 2017. godine organizacijom je rukovodio Nenad Koprivica. Od 2017. do 2024. godine na poziciji direktorice je bila Milena Bešić. Od 2024.godine na poziciji direktorice je Nevenka Vuksanović.
Od svoga osnivanja, CEDEM je usredsređen na uspostavljanje vladavine prava u zemlji, čvrsto zagovarajući pravne reforme i izgradnju kapaciteta javnog sektora i civilnog društva kako bi se prihvatile i podržale vrijednosti vladavine prava. CEDEM je prva nevladina organizacija u Crnoj Gori koja je organizovala seminare o međunarodnim i pravnim standardima Evropske unije i Savjeta Evrope.
U saradnji sa Centrom za obuku u sudstvu i tužilaštvu i Kancelarijom zastupnika Crne Gore pred Evropskim sudom za ljudska prava realizuje programe obuke za predstavnike pravosuđa, te izrađuje vodiče i priručnike kroz članove Evropske konvencije za ljudska prava, kao i preglede odabrane prakse Evropskog suda za ljudska prava. Od 1999. godine do danas, preko 7000 advokata, sudija, tužilaca i ostalih državnih službenika, predstavnika organizacija civilnog društva i medija učestvovalo je u našim programima obuke.
CEDEM je uradio prvi Nacrt zakona o borbi protiv diskriminacije 2005. godine, posle čega su uslijedili mnogi edukativni programi u ovoj oblasti a koji se realizuju i nakon 20 godina rada organizacije, uz kontinuirano sprovođenje istraživanja o obrascima i stepenu diskriminacije u Crnoj Gori.
Novim strateškim planom organizacije za period 2019-2024, rad organizacije se definiše kroz četiri strateška programa i to: Vladavina prava, Ljudska prava, Euroatlanske integracije i Javna uprava. U okviru navedenih programa realizuje sledeće aktivnosti:
U saradnji sa relevantnim stručnjacima radi na poboljšanju normativnog okvira u oblasti ljudskih prava, posebno na zaštiti i promociji prava manjina i ranjivih kategorija društva. Dodatno, vrši se kontinuirano praćenje i procjena stanja ljudskih prava u Crnoj Gori te u skladu sa istim objavljuju analize sa preporukama sa ciljem unapređenja implementacije normativnog okvira.
CEDEM je prepoznat kao organizacija koja promoviše euro-atlantske vrijednosti, kroz izradu prijedloga praktičnih politika i sažetka prijedloga praktične politike u vezi sa NATO članstvom i EU integracijom Crne Gore. U okviru ovog programa, CEDEM snažno zagovara pristupanje Crne Gore EU realizacijom aktivnosti koje su usmjerene na afirmisanje vrijednosti pluralističkog, demokratskog i otvorenog društva, evropskih vrijednosti i standarda.
U redovnim godišnjim izvještajima Univerziteta Pensilvanija iz SAD-a, u okviru programa The Think Tanks and Civil Society Program (TTCSP), visokorangiran svake godine. U 2020. godini CEDEM se nalazi na 11. mjestu vodećih think-tank organizacija iz Centralne i Istočne Evrope
Političkim kriterijumima za pristupanje Crne Gore u EU podrazumijeva se neophodnost reforme javne uprave odnosno ostvaranje stabilnosti institucija, garantujući time demokratiju, vladavinu prava, poštovanje ljudskih prava i zaštitu manjina. S tim u vezi, CEDEM sprovodi aktivnosti istraživanja i jačanja kapaciteta institucija koja se odnose na podsticanje otvorenosti, odgovornosti, te profesionalizaciju i depolitizaciju institucija sistema. Sa druge strane aktivno se promoviše važnost slobodnog pristupa građana javnim informacijama.
U redovnim godišnjim izvještajima Univerziteta Pensilvanija iz SAD-a, u okviru programa The Think Tanks and Civil Society Program (TTCSP), visokorangiran svake godine. U 2020. godini CEDEM se nalazi na 11. mjestu vodećih think-tank organizacija iz Centralne i Istočne Evrope.
